De herfst is het burn-out seizoen. Zo voorkom je dat je opgebrand raakt.
In mijn praktijk zie ik al jaren dat de oktobermaand het startsein geeft voor het ‘burn-out seizoen’. In dit artikel leg ik uit hoe dat komt en wat je zelf kunt doen om stress in deze tijd van het jaar te beperken.
Een burn-out begint met teveel vuur
Volgens Ayurveda ontstaat burn-out doordat er gedurende langere tijd teveel vuur (Pitta) aanwezig is in het lichaam én in de mind. Een oververhit systeem, dus. Hoe merk je dit? Door klachten als brandend maagzuur, diarree, huidklachten, dunner haar of zelfs haaruitval. De mentale onbalans kun je merken aan prikkelbaarheid, overdrive, competitie en controledrang. Lang niet iedereen weet dat het een voorbode kan zijn van burn-out.
In de zomer ‘verzamel’ je vuur
De Ayurvedische zomer loopt van april tot september en wordt ook Pitta (vuur) seizoen genoemd. In deze tijd van het jaar staat de zon hoger, zijn de dagen langer en is het warmer. Hierdoor wordt er natuurlijkerwijs meer Pitta ‘toegevoegd’ aan lichaam en geest. Bij mensen met een Pitta constitutie of vuur-gerelateerde klachten (zie boven) gaat het vuurtje feller branden. Dit jaar hadden we een enorm lange zomer met warme periodes die zelfs duurden tot in oktober.
Vuur + lucht = steekvlam
Na de zomer volgt de herfst: in oktober breekt het Vata-seizoen aan (dat loopt van oktober tot januari). De seizoenswisseling en het koudere weer kunnen ervoor zorgen dat Vata dosha uit balans raakt. Je zou dit kunnen merken aan een droge huid, krakende gewrichten, constipatie, slapeloosheid, concentratieproblemen en onrust of spanning in je lijf.
Als het vuur (Pitta) flink opgestookt is in de zomer, en de herfst brengt meer lucht (Vata), dan kan er als het ware een steekvlam ontstaan. En als het vuur zo fel gaat branden kun je opgebrand raken, zeker als je al langere tijd stressklachten hebt.
Voorkom burn-out: wees lief voor Vata
Met voeding en levensstijl kun je jouw systeem kalmeren. Ga voor gekookt voedsel, zoals soepen en stamppotten en ontbijt met havermout. Kies zoete, aardse groenten zoals biet, zoete aardappel, pastinaak, wortel en pompoen. Eet je vlees en vis? Probeer je dan te beperken tot gevogelte en witte vissoorten. Gebruik milde, verwarmende kruiden zoals kaneel, kardemom, kurkuma en komijn. Drink warme kruidenthee en zo min mogelijk koffie. Ook alcohol is flink verstorend voor Vata, dus laat dat wijntje staan!
Houd jezelf warm en smeer erop los
Verder: blijf warm! Met die wind en regen buiten is het extra belangrijk om te zorgen voor warme voeten en handen. Doe een muts op als het stormt en trek een dikke trui of vest aan als je lang stil zit. Ayurvedische massages met warme olie zijn in de herfst een heel goed idee. Wil of kun je geen massage boeken? Dan kun je ook jezelf insmeren met verwarmde sesamolie (koudgeperst!) Of amandelolie als je voelt dat je veel vuur in je hebt. Neem daarna een lekkere warme douche.
Ook ritme en regelmaat zijn heel belangrijk voor Vata. Sta op dezelfde tijd op (6:00u!), eet op dezelfde tijden en ga op hetzelfde moment naar bed (rond 22:00 is het beste). Zo maak je het voor je lichaam zo voorspelbaar mogelijk en verminder je stress.
Een Ayurvedische mini-detox
De seizoenswisseling is het perfecte moment voor een Ayurvdische mini-detox. Tijdens zo’n detox geef je je lichaam de kans om het ‘overschot’ aan vuur (Pitta) kwijt te raken en zichzelf te reinigen. Dit kun je doen door een mono-dieet te volgen. Je eet dan 3x per dag hetzelfde, bijvoorbeeld mungbonensoep of kitchari, op één of meerdere aaneengesloten dagen. Tussendoor drink je alleen water of kruidenthee. Geen koffie of alcohol, geen suiker, geen fruit en alleen de groenten die je mee kookt in het gerecht.
Je geeft je spijsverteringssysteem rust door 3x per dag hetzelfde ‘programma’ te draaien, waardoor je lichaam toe komt aan een grote schoonmaak. Een Ayurvedische detox is niet moeilijk, maar je moet het wel goed plannen. Doordat er gifstoffen vrijkomen, kun je je moe en katerig voelen. Plan daarom op je detox-dagen vooral voldoende rust in.
Heb je je nog niet aangemeld voor de Alles over Ayurveda herfst-detox. Dat kan nog, maar doe het snel!.
Deze blog is geschreven door Fleur Oude Voshaar www.burnoutcoach.amsterdam