Door Mirjam van der Veen – www.yogacentrumleeuwarden.nl
Geen kinderen
Vroeger was ik niet een typisch ‘meisjemeisje’. De keren dat ik met poppen speelde zijn op 1 hand te tellen. Ik hing liever in bomen of viste in de sloot naar kikkers. En waren er vriendinnetjes die zeiden dat ze later moeder wilde worden, eigenlijk wilde ik nooit kinderen. Het was gewoon niet aan mij besteed die huilende, kleine zeur mensjes. Dat ik in mijn hatha-yoga opleiding de specialisatie zwangerschapsyoga koos was vier jaar eerder, aan het begin van de opleiding, dan ook geen moment in me opgekomen. Zwangere vrouwen als cursist leken mij een ‘ver van mijn bed show’ want ik wilde immers geen kinderen en had geen feeling met ze. Totdat ik de juiste man trof en de behoefte naar een kindje en gezin met hem gaandeweg ontstond. Intussen zijn we ouders van twee heerlijke pubermeiden! En geef ik 4 lessen zwangerschapsyoga per week.
Yoga opleiding
In het vierde jaar van mijn yoga opleiding koos ik voor een verdieping in zwangerschapsyoga omdat ik mijn eerste bevalling zo’n magische en ontspannen ervaring vond, dat wilde ik doorgeven! Deze bijzondere ervaring was het resultaat geweest van de lessen zwangerschapsyoga die ik gevolgd had bij mijn mentor Odra Litjens in Leeuwarden. Zij was in Friesland een pionier op het gebied van yoga en zwangerschapsyoga. Ik volgde al les bij haar toen yoga nog geassocieerd werd met macrobiotisch eten en geitenwollen sokken. Ik bleef en zo werd yoga een vast gegeven in mijn leven. In 2014 mocht ik haar opvolgen als eigenaar van Yogacentrum Leeuwarden. Nu is het zelfs zo dat er dames op zwangerschapsyoga komen waarvan de moeder in hun zwangerschap bij Odra les hebben gevolgd.
Yoga en Ayurveda zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij de yoga opleiding ‘Saswitha opleiding voor Yoga en Wijsbegeerte’ volgde ik een module Ayurvedische beginselen en zo ontstond interesse voor deze eeuwenoude wijsheid. Meer en meer integreerde het in mijn leven en dus ook in mijn lessen. De leer omtrent zwangerschap gaat in Ayurveda veel verder dan het geven van adviezen rondom voeding, kruiden en leefstijl in een zwangerschap, maar wordt ook gekeken naar pre-conceptie, conceptie en postnataal.
Pijlers vanuit Ayurveda
Zonder het te benoemen deel ik altijd graag enkele pijlers vanuit de Ayurveda met de cursisten van de zwangerschapsyogalessen. Aan het begin van een les starten we altijd met een ‘rondje’. Iedereen krijgt een kop thee en 1 voor 1 vertellen de aanwezige dames hun naam, het aantal zwangerschapsweken en van het hoeveelste kindje ze zwanger is / het aantal zwangerschappen dat ze heeft gehad. Het is niet de bedoeling dat dit rondje een klaagmoment wordt, maar toch zit het iemand soms zo hoog dat er even ‘gelucht’ moet worden. Bijvoorbeeld wanneer iemand ‘s nachts om onverklaarbare wijze wakker ligt. Het frustreert en is vermoeiend, helemaal wanneer je ‘s ochtends wel weer fris en fruitig verwacht wordt aan te treden op het werk. Een oorzaak hier van kan zijn dat je overdag te veel hebt gedaan. Of dat je voor het slapen gaan een spannende serie hebt gekeken. Dan is het goed om te weten dat de indrukken die je gedurende de dag hebt opgedaan in de nacht verwerkt worden en bij een zwangere vrouw staan alle kanalen zo open dat dit extra hard binnenkomt waardoor de nacht juist onrustig kan zijn in plaats van ontspannen. Dus vermijd het nieuws, kijk geen spannende series en lees geen indrukwekkende boeken meer. Geef je geest de tijd om tot rust te komen.
Volg je lichaam
Een andere tip die bijna elke les voorbijkomt is: Volg je lichaam! Voel waar je lijf behoefte aan heeft en denk dus niet dat je op hetzelfde tempo door kan blijven gaan als toen je nog geen baby in je buik had. Het valt vrouwen vaak zwaar dat ze zichzelf (hun hoofd) niet meer bij kunnen benen en vinden dat ze zich niet mogen aanstellen ‘want ik ben niet ziek, alleen maar zwanger’. Maar er gebeurt zo ontzettend veel; je bent een levend wezen aan het bouwen, dus je werkt keihard! Ayurveda leert dat het goed is om – ook als niet zwangere – het seizoen te volgen want je lichaam reageert op de weersomstandigheden. Kortom; hoe hoog moet mijn leeftempo nu liggen (dit is in de winter heel anders dan in de zomer). Welk eten is nu geschikt voor mij? Wanneer moet ik naar bed gaan? Veel rust en voldoende slaap hoort bij een zwangerschap, neem het er van! En om voldoende ijzer in je lichaam te krijgen is een spinazie smoothie een perfecte aanvulling op je maaltijden.
Tips tijdens de zwangerschap
Jammer genoeg zie ik vaak dat vrouwen geen idee hebben waar hun lichaam eigenlijk behoefte aan heeft. Daarom geef ik gerichte tips over voeding: geen pittig eten, nooit vasten of een maaltijd overslaan, eet kleine hoeveelheden verdeeld over de dag (vaak als een vrouw maagzuur heeft), licht verteerbaar voedsel en voldoende (lauw) water drinken. Obstipatie is een vervelende kwaal waar veel zwangere vrouwen last van krijgen. Niet alleen omdat je kindje steeds meer ruimte inneemt en de dikke darm dus ruimte moeten maken voor een wezentje. Door de zwangerschapshormonen wordt alles zachter door verweking, ook je darmen worden wat luier daardoor en dit kan echt pijnlijk zijn. Het kan helpen om voldoende gekookt (afgekoeld) water te drinken. Of om ‘s avonds voor het slapen gaan een glas warme melk met een theelepel ghee te nemen.
Ter voorbereiding op de bevalling vertel ik vaak over een perineum massage en een olie tampon. Dit zijn twee hele makkelijke methoden om de vagina soepeler te maken zodat de kans op uitscheuren miniem is. De oliën die hier geschikt voor zijn; Bala, Dhantara, Sesam. Bij de perineum massage vraagt het een bepaalde techniek van interne massage die sommige vrouwen ongemakkelijk vinden of moeilijk bij zichzelf te doen. Wanneer ze hun partner hier niet mee willen opzadelen is een olie tampon een prachtig alternatief. Hiervoor is een biologische tampon het meest geschikt. Deze dompel je in warme olie en breng je in voor het slapen gaan. In de ochtend haal je ‘m er weer uit. Met zowel de perineum massage als de olie tampon start je in de 34ste zwangerschapsweek. Enkele keren per week. Vanaf week 38 wil je dit dagelijks doen.
Post partum
In de zwangerschap zie ik de vrouwen veelvuldig. Na de bevalling zijn ze offline. Wat heel logisch is, want dan zijn ze druk bezig met knuffelen, korte nachten en een herstellend lichaam. De tips die ik ze altijd voorhand meegeef; slaap met je kindje mee, doe rustig aan, gun jezelf de wittebroodsweken van 40 dagen (niet of nauwelijks kraambezoek, geen grote activiteiten) en zorg dat er lijst mensen is die een ‘maaltijdentrein’ verzorgd. Waarbij je vraagt om voedende voeding (niet pittig) en je lievelingsgerechten. Vaak willen vrouwen teveel in de kraamtijd. Ze denken alweer te moeten sporten of een strak lichaam te moeten hebben na twee maanden. Gun jezelf de rust om te zijn met je (nieuwe) kindje en neem de tijd om te landen als gezin en ouders van een gezin. En laat je masseren 🙂
En zo kan ik nog wel even doorgaan over het hele postnatale traject. Enfin, nooit had ik kunnen bedenken dat zwangerschappen, moeders en vrouwen mijn passie zou worden. Maar tegenwoordig kun je het onderwerp maar beter niet aansnijden want ik klets je de oren van het hoofd!
Mirjam van der Veen
www.yogacentrumleeuwarden.nl